Kakheti  Samegrelo  Saprangeti

Bu güne kadar birçok peri masalı okumuşsunuzdur. Kül kedisi yada Pamuk prenses gibi fakat benim Kakheti’de ve Samegrelo’da dinlediğim kraliyet ailesine ait  bu hikâye hem tarihi bir gerçek hem de diğer masalları aratmayacak kadar enteresan.

Eylül ayında Kakheti de ünlü Gürcü yazar Aleksadre Çavçavadze’nin şimdi müzeye çevrilmiş evini ziyaret ettik. Sabahın erken saatlerinde birkaç öğrenci ve velimizle yola çıktık. İki saati aşkın bir yolculuktan sonra mükemmel yüksek bir dağ manzarasına bakan oldukça geniş bir bahçesi ile yemyeşil bir doğanın tam ortasına inşa edilimiş o zamanın şartlarına göre oldukça lüks sayılabilecek bir yerdi burası. Bu müzeyi gezerken Aleksandre Çavçavadze’nin üç güzeller güzeli kızlarının portresini gördük. Bu güzel bayanlar hakkında rehberimiz bize, birinin ünlü Rus yazar Aleksandre Griboedovi ile evlendiğini, diğerinin ise –belki en güzelinin- ünlü Gürcü yazar Nikoloz Barataşvili’ye aşık olmasına rağmen aşkının yerine nasıl kraliçeliği tercih ettiğini ve Ekaterine Çavçavadze’nin Nikoloz Barataşvili’ye olan aşkını kalbine gömüp Samegrelo topraklarının o günkü kralı Davit Dadiani ile evlendiğini anlattı. Bütün bunları Samegrelo’da Dadiani Müzesini Ziyaret ettiğimde kafamda daha iyi canlandırabildim.

Dadiani Müzesindeki rehber bayan bizi içeri alırken müzenin 1921 yılında açıldığını daha önce Dadianilerin sarayı olduğunu anlatıyordu. İkinci katta yedi ay önce gördüğüm güzelliği tekrar görüyordum. Fakat karşımda bu sefer kraliçe Ekaterine Dadiani duruyordu, hemen yanında Ekselansları Davit Dadiani. İşte hikaye tam burada başlıyordu. Dadianilerin kızları Salome Dadiani ile Fransızların ünlü imparatoru Napolyon Bonaparta’nin kızkardeşinin torunu Arçil Miurati arasında, Salome’nin bir seyhatinde başlayan aşktan bahsediyordu, daha sonra bu aşkın evlilikle neticelendiğini müjdeledi. Napolyon, birinci dereceden akrabası olan bir gencin mutlu bir şekilde güzel ve asil bir prensesle evlenmesinin onuruna Salome’ye çeyizler yaptırıyor ve bu haberin şerefine günlerce kutlamalar düzenlettiriyordu.

Yıllar sonra Arçil’e Napolyon’dan kalan bazı miras, çift tarafından Samegrelo’ya getirildi. Bunlardan en meşhuru Napolyon’un ölümünde doktoru tarafından alçıyla alınan yüz hatlarını tamamen gösteren bir maskenin pirince dökülmesiyle yapılan büstüdür. Bu büstten dünyada sadece birkaç tane olduğu söylenmektedir. Biriside Zugdidi’de Dadiani müzesinde sergilenmektedir. Bu müzenin ziyaretçileri birçok tarihi kalıntıların yanısıra bu büstüde görme şansı bulabiliyorlar. Rehber bayan bize bu çiftin Fransız vatandaşı olan dördüncü kuşak torunlarının şu anda Samegrelo’da ve Tiflis’te yaşadıklarını, Gürcüce’yi ve Megrelce’yi rahatlıkla konuşabildiklerini söyledi.

Günümüzde halk arasında, çeşitli kitle iletişim araçları sayesinde dünyanın çok küçüldüğü söylenir. Bu hikaye bana dünyanın aslında o zamanda da küçük olduğunu gösteriyor. Dünyanın belki iki ucunda Fransa’dan Zugdidi’ye iki insan birbirleriyle tanışıyorlar, arkadaş oluyorlar, aşık oluyorlar, akraba oluyorlar ve bize de anlatacak, okuyacak ve yazacak harkulade mutluluk esintileri bırakıyorlar.

Saffet Bayraktutan 27.04.2004