FORUM KONUK DEFTERI MOVIE FLASH KLIPLER Lazca Dil Kursu BİTKİLERİN LAZCA, TÜRKÇE VE LATİNCE İSİMLERİ 6 / İ.Aleksi / Lazuri.Com
 

MZGUDAPEŞİ LAZURİ, TURKURİ DO LATİNURİ COXOPE -6-
BİTKİLERİN LAZCA, TÜRKÇE VE LATİNCE İSİMLERİ -6-
 

  Uyari: Bu sayfada Lazca sözcükler için "Alboni Font"(yazı karakteri) kullanılmıştır. "Windows \ Fonts" dizininde Alboni Font olmayanlar karakterleri yanlış görecektir. Bunun olmaması için Windows\Fonts dizinine [Alboni Font'u buradan yükleyebilirsiniz]. Ayrıntılı bilgi için Lazuri Font ya da LazuriPC sayfamızı okuyunuz.


 

 


76. Daâi üandğu bot. Ağaççileği, ahududu, izmavla
( Rubus idaeus, Rosaceae familyası )
Furûona’da möita durğuni üandğu adıyla bilinir.

 

 


77. Ansüili bot. Saparna, silcan, boylu gıcır
( Smilax excelsa, Liliaceae familyası )
Atina’da xarba ansüli ’de denir, ayrıca daâi olarak da bilinir.

Bu bitkinin taze iken sebze gibi yenen filizlerine ansüili üuüvaöi, ansüili üuüuvaöi, ğurzumdi, gurâumeli, ôurwumboli, éaéxeli ve üanûari adı verilir. Tanelerine xarba ansülişi üaüala ya da inti üaüala adı verilir. Bitkinin ağaca sarılmış öbeğine éaxi, méaxi, néaxi ya da méaxli denir.
( 2.foto. Yavuz Yazıcı, Dutxe, Xaliüana )

 

 


78. Dinanaş qurâeni bot. Yaban yasemini
( Solanum dulcamara, Solanaceae familyası )
Tırmanıcı, mor çiçekli, kırımızı, üzümsü meyveleri güzün olgunlaşan bir bitkidir, gilaburu.

 

 


79. Leûa binexi bot. Orman asması, filbahar, peçek
( Clematis vitalba )
Xopa’da mûüuri binexi olarak bilinir.

 

 


80. Bardi bot. Şerbetçi otu, bira çiçeği, maya çiçeği, maya otu, ömer otu
( Humulus lupulus, Cannabinaceae )

 

 


81. Msuci bot. Orman sarmaşığı, duvar sarmaşığı, kara yaprak
( Hedera helix )
Xopa’da msici ve Çxala’da baditoüi adıyla bilinir.

 

 


82. Mşanüo bot. Köpek pençesi, kahkaha çiçeği, mahmude.
( Ipomoea purpurea, Convolvulaceae )

 

 


83. Mşardi bot. Boyatan sarmaşık, tarla sarmaşığı.
( Calystegia sepium, Convolvulaceae familyası )
Atina’da mşali, Ardeşen’de bardimşali, Viwe’de mşalti, Arkabi ve Xopa’da mşardi ve Furûona’da otoroni olarak bilinir.

 

 


84. Mûuri mşali bot. Sarmaşık, dövülmüş avrat otu, acı tilkişen, kara asma, gâvur tilkişeni
( Tamus communis, Dioscoreaceae familyası )

 

 


85. Öabu bot. Ökseotu, burç, çiğirdik, göbelek
( Viscum album, Loranthaceae familyası )
Atina, Ardeşen ve Viwe’de öabu olarak bilinen bu parazit bitkiye Arkabi’de oöabule, Xopa’da möabu denir. Bazı diyalektlerde méxuli üaüa olarak da bilinir.

 

 


86. Zurmexi bot. Zirmek
( Ruscus colchicus )

 

 


87. Lazuûi bot. Mısır
( Zea mays )
Xopa’da lauzûi de denir. Megrelce: lazuûi, laiûi, laûi.

Türleri:
1. kçeşi lazuûi
.
2. ordonyari lazuûi
.
3. sari lazuûi
.
4. dutxorişi lazuûi
ya da öereleri lazuûi.
5. papakudişi lazuûi
, paûma lazuûi.
6. lebanari lazuûi
.
7. kutaisi lazuûi
.

( foto. Yavuz Yazıcı, Xopa)

 

 


88. Diüa bot. Buğday
( Triticum persicum )

 

 


89. Keri bot. Arpa.
( Hordeum vulgare )
Bu tahıla Xopa ve Çxala’da keri, Arkabi’de üeri, Atina’da öeri adı verilir.

 

 


90. Paûi bot. Ak darı, kum darısı
( Panicum miliaceum, Gramineae )
Xopa’da öüidi ya da öüidiş öüidi olarak da bilinir.

 


[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16]

Yasal uyarı: Bu sayfadaki materyaller (Yazı, fotoğraf, ses kaydı vb.)Telif Hakları ile ilgili yasal mevzuat uyarınca korunmakta olup, Lazuri.Com'un yazılı izni olmadıkça kullanılamaz, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez, her ne suretle olursa olsun ticari amaçla çoğaltma ve yayma yapılamaz, kopya edilemez, diğer internet sayfası ya da topluma acık yerlerde yayınlanamaz/yayımlanamaz.

Kaynaklar

  • მაყაშვილი ალექსანდრე. ბოტანიკური ლექსიკონი: მცენარეთა სახელწოდებანი. თბილისი,1991.BUCAKLİŞİ, İsmail Avcı, Hasan UZUNHASANOĞLU. Lazuri – Turkuli Nenapuna, Lazca –Türkçe Sözlük. Akyüz Yayınları. İstanbul 1999. МАРР, Н. Грамматика чанского (лазского) языка с хрестоматиею и словарем. СПБ. Москва1910.KADSHAIA, Otar; Heinz FÄHNRICH. Mingrelisch – Deutsches Wörterbuch. Reichert Verlag, Wiesbaden, 2001. BAYTOP, Prof. Dr. Turhan. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları: 578. Ankara 1997. PHILLIPS, Roger. Wild Flowers of Britain . London 1977. MATARACI, Tuğrul. Ağaçlar, Doğa Severler İçin Rehber Kitap, Marmara Bölgesi Doğal–Egzotik Ağaç ve Çalıları. TEMA Vakfı Yayınları. İstanbul 2004. TEKİN, Erdoğan. Türkiye'nin En Güzel Yabani Çiçekleri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul 2005. UZUNHASANOĞLU, Hasan. Lazca Bitki İsimleri Üzerine Bir Deneme; Mzgudape. Mjora Lazepeşi Nena. Sayı II. s. 43-45. Türkçe–Gürcüce Sözlük. Gürcistan–Türkiye Bilimsel-Kültürel İlişkiler Derneği. Lai Çlaidze'nin Redaksiyonuyla, II cilt. İstanbul, 2001. AMSE – de JONG, Dr. Tine H. Laz–English Dictionary. Kaukasus–Verlag, 2004. Çikobava, Arnolt. Çhanuri Taksthebi, Xopuri Khilokhavi. Tbilisi, 1970.Amse – de Jong, Dr. Tine H. Laz – English Dictionary . Kaukasus – Verlag, 2004.
  • Kuş seslerinin geneli internet'ten temin edilmiş olup, www.lazuri.com tarafından flash olarak eklenmiştir. http://www.sumae.gov.tr/proje/son/pdf/y09.pdf http://www.vashlovanipa.ge/wildlife.htm
  • http://flora.iatp.org.ge/Georgian/About.htm


 


   
 
 

MZGUDAPE

Menü 01
01. Möüoni - Meşe ağacı
02. Öuburi - Kestane
03. Duéxu - Ihlamur ağacı
04. Wipuri - Kayın ağacı
05. 3xemuri - Gürgen ağacı
06. Txomu - Kızılağaç
07. Mula - Karaağaç
08. Telamuşi - Ulmus Glabra
09. Xçe ca - Kavak
10. Öadari - Çınar ağacı
11. Zevidi - Salkım söğüt
12. Ncakçe - Sorgun
13. Barna - Akçaağaç
14. Nuzu - Doğu Ladini
15. Anüra - Porsuk Ağacı

Menü 02
16. 3elti - Adi Ardıç
17. Şoröi - Kuş Üvezi
18. Kortura Mula - Akçaağaç
19. Mtuti Méxuli - Gilaburu
20. Mşkeri - Komar
21. Kçe mşüeri - Kafkas Orman Gülü
22. Yeli - Zifin
23. Leûa oşüuri - Epigaea Gaultheroides
24. 3anaqo - Büyük ayı üzümü
25. Üanéxanaqo - çoban üzümü
26. Luüumxa - Barut ağacı
27. Çxarazi - Frenk üzümü
28. Xaali - İğ ağacı
29. Txaüaüali - Patlak
30. Mûüuri üaüali - Yalankoz

Menü 03
31. Üorwoxuli - Amberbaris
32. Mğowo - Osmanthus Decorus
33. Baéxili - Işılgan ağacı
34. Cayüandğu - Kocayemiş
35. Coğori mwüo - Pontik defnesi
36. Çai - çay
37. Üamôara - Boylu mürver
38. İnöiri - Bodur mürver
39. Süipindri - Çıçırgan
40. Pinöo - Funda
41. Mzana - Şimşir ağacı
42. Méxuli - Armut
43. Ôanûa - Ahlat
44. Uşkiri - Elma
45. Mûüuri uşkiri - Yabani elma

Menü 04
46. Bia - Ayva
47. Qomuri - Erik
48. Coğorqomuri - Çakal eriği
49. Buli - Kiraz
50. Mûüuri buli - Kuş kirazı
51. Vişne - Vişne
52. Çabe xurma - Trabzon hurması
53. Uva - Trabzon hurması
54. Anûama - şeftali
55. Luği - ıncir
56. 3ximunûuri - Muşmula
57. Muşmula - Malta Eriği
58. Mjoli - Dut
59. Berweuli - Nar
60. Neâi - Ceviz

Menü 05
61. Txiri - Fındık
62
. Mûüuri txiri - Yabani fındık
63. Mwüo - Karayemiş
64. Ôozi - Karayemiş türü
65. Binexi - Üzüm asması
66. Üivi - Kivi
67. Aranâi - Narenç
68. Limoni - Limon
69. Mandalina - Mandalina
70. Porûiüali - Portakal
71. Ürepsi - Bergamot
72. Dadali - Gül
73. Üiciri - Kuşburnu
74. Durğuni - Böğürtlen
75
. Kçe durğuni - Rubus discolor

Menü 06
76. Daâi üandğu - Ağaççileği
77
. Ansüili - Saparna
78. Dinanaş qurâeni - Yaban yasemini
79. Leûa binexi - Orman asması
80. Bardi - Şerbetçi otu
81. Msuci - Orman sarmaşığı
82. Mşanüo - Köpek pençesi
83. Mşardi - Boyatan sarmaşık
84. Mûuri mşali - Sarmaşık
85. Öabu - Ökseotu
86. Zurmexi - Zirmek
87. Lazuûi - Mısır
88. Diüa - Buğday
89. Keri - Arpa
90. Paûi - Ak darı

Menü 07
91. Pencgire - Kocadarı
92. Kurumi - Bir darı türü
93
. Brinci - Pirinç
94. Ulafi - Yulaf
95. Növavi - çavdar
96. Tipikçe - Su otu
97. Öanga - Domuz ayrıkotu
98. Durwa - Setaria Pumila
99. İsiri - Molinia Caerulea
100. İsûri - Carex Pendula
101. Üaryanesi - Yumak otu
102. Möipe üaryanesi - Elymus Caninus
103. Üazaği tipi - Bir çayır türü
104. Nosule - Festuca Altissima
105. Layöi tipi - Agrostis Stolonifera

Menü 08
106. Bawari - Poa Nemoralis
107. Kçe tipi - Holcus Lanatus
108
. Paûi tipi - Microstegium Vimineum
109. Avi nçairi - Juncus Trifidus
110. Laüaşi - Su kamışı
111. Wu - Saz otu
112. Üromi - Soğan
113. Ôrasüa - Pırasa
114. Leri - Sarımsak
115. Coğori leri - Yabani sarımsak
116. Ndaği üromi - Yabani soğan
117. Öuria - Akyıldız soğanı
118. Mûüuri leri - Kardelen
119. Leûa urâeni - Sümbül
120. Néxeni öibri - Salep

Menü 09
121. Alimorci - Çiğdem
122. Mtuti lazuûi - Güz çiğdemi
123
. Barabura - Patates
124. Baldurcani - Patlıcan
125. Üaüa - Domates
126. Coğoréanaüo - İt üzümü
127. Tutuni - Tütün
128. Ôiôeri - Biber
129
. Mturi p´ip´eri- Güney feneri
130. Luqu - Kara lahana
131. Öaxala - Pancar
132. Soûolia - Kırmızı pancar
133. Buleüi - Turp
134. Redisi - Havuç
135. Rebu - Yer elması

Menü 10
136. Targami - Şalgam
137. Lobya - Fasülye
138
. Frasuli - Bezelye
139
. Soya lobya - Soya fasülyesi
140. Xacivaüa lobia - Bakla
141. Nuxuûi - Nohut
142. Mûüuri farsuli - Bayağı küşne
143. Qoqore - Kabak
144. İloni feli - Cucurbita Pepo
145. Üarôuzi - Karpuz
146. Üavuni - Kavun
147. Şuüa - Hıyar
148. Langaxia şuüa - Acur
149. Ğalamso - Maydanoz
150. Kinâi - Kişniş

Menü 11
151. 3rinci - 3rinci
152. Ağuli mûa - Baldıran
153
. Minta - Nane
154. Mûuri minta - Yabani nane
155. 3xuüuburi - Su teresi
156. Pşiûili - Arum Italikum
157. Wiwila urzeni - Arum Maculatum
158. Burği - Hodan
159. Ançxoli - Kafesotu
160
. Persengi - Perten
161. Laôaza - Lapaza çiçeği
162. Çaxaöi - Tavşancıl otu
163. Müyapu buği - Vebaotu
164. Warmaxi - Ak çöpleme
165. Buzimca - Cicerbita Bourgaei

Menü 12
166. Ğvalo - Kuzukulağı bitkisi
167. Loresima - Papatya
168
. Moği - Ranunculus Dissectus
169. Dandageri - Kırlangıç otu
170. Oruba üina - Dokunmabana
171. Ûuüşi - Çançiçeği
172. Mûuri ûukşi - Gentiana Asclepiadea
173. Elasvoni - Primula Megaseifolia
174. Üvarşili - Siklamen
175. Mjora toli - Hypericum Androsaemum
176. Mjoraş osule - Kantaron
177. Çxeş öami - Kırmızı kantaron
178. Purçuma - Yapışkan adaçayı
179. Psardaüi - Polygonum Persicaria
180. Ngola lu - Kurtpençesi

Menü 13
181. 3xenişi üudeli - Polygonum Orientale
182.
Alimôo - Horoz ibiği
183
.
Kçe mcumeni - Chenopodium Album

184
. Mcumeni - Sirken
185. Diöüici - Isırgan otu
186. Duduka - Crassocephalum Crepidioides
187. Ğarduvali - Lapsana Communis
188. Bruzina - Commelina Communis
189. Tati - Arslanpençesi
190. Öandidi - Zerevent
191. Mûüuri zurmexi - Boğumluca otu
192. 3alaxvari - Eşek marulu
193. Moloki - Hatmi
194. Üepri - Kendir
195. Su - Keten

Menü 14
196. Pordiüi - Linum Austraicum
197. Mûüuri üepri - Su keteni
198
. 3kiôili - Bidens Tripartita
199. Lamôera - Galinsoga Parviflora
200. Laöi üudeli - Çakal otu
201. Aôuûraüi - Boru çiçeği
202. Bambaüi - Pamuk
203. Papaxi - Ayçiçeği
204. Pero - şekerci boyası
205. Méigura - Pıtrak
206. Ûopuri - Yonca
207. Ngola ntxiri - Ngola ntxiri
208. Sûiôoôi - Ekşi yonca
209. Üandğu - Çilek
210. Mûuri üandğu - Duchesnea Indica

Menü 15
211. Mçxaüu - Kuş otu
212. Üapça nçxaüu - Kaya koruğu
213
. Ngola çai - Kekik
214. Şaüaile - Kara hindiba
215. Xoci üoüai - Leontodon Hispidus
216. Cağuleci - Sinirotu
217. Macğvidia - Yılan dili
218. Jayla - Sütleğen
219. Leûa üromi - Gelin parmağı
220
. Aşura - Ölmez çiçek
221. Limboéa - Erkek eğrelti otu
222
. Tomaryali limboéa - D.wallichiana
223. Limxona - Kartal eğreltisi
224. Oâeliüi - Osmunda Claytoniana
225
. Let´a çaçala - Osmunda Regalis

Menü 16
226. Oçarçaloni - Pteris Cretica
227. Puci nena - Geyik dili
228. Wiwila oéxeci - Blechnum Spicant
229. Saôu - Yosun
230
. Leûa saôu - Kurt pençesi
231. Markvala - Kanlıca mantar
232
. Guguli oz´- Kayın mantarı
233. Wiwila kudi - Şemsiye mantarı
234. Xaladida üundi - Mısır rastığı
235. Müyapu ksini - Scleroderma Citrinum
236. Üavi - Polyporus Fomentarius
237. Wefa - Liken
238. Obredoni - Tarla sarmaşığı
239. Üenia - Impatiens balsamina
240. Zevidi - Ak söğüt

 
     

   

 
Copyright © 2002-2024 Lazuri.Com | Telif Hakları saklıdır.