Merkez çoyi

Efsane na iâiûen Dutxeşa enogi sum Cuma komoxûu. Üoöoşi berepe onan hani. Ar Cuma Xoüvati kodoxedun.  Xoüvati na doxedunanpe ukaşxe Xaliüana ti kodoxedunan. Hani Üoöivape orûes. Merkez çoyi na xenanpe Liüope do Çebepe onan.

Didinana Liüopeşi bozonta orûu. Didinana cur Cuma cur ti da kuyonurûu. Ar da do ar Cuma oéxe orûu. Didi da muşi Bexa xala Merkez çoyi xerûu. Alibey Dayi wanape ogine üanserite ğurudorûu. Xelili Dayi Stanboli garsonluği ikumûu. Asiye Xala eni wulu danişi Dutxe Merkez çoyi xerûu.

Ôa ôam ûa ra üani kocelafûitu. Çoyi oşüena a-cur duçani ogine kogolafûitu. Came avlaşa mendafûitu. Heko Alibey Dayişi mezare ogine améika kodobgutitu. Didinana xolo meâmoneri orûu.

Mezarluği golobiliûişiüule Henife Xalaşi oxori komebogutitu. Henife Xala lumcineri cari dulya ikumûu. Didinana şi raxmetli Cuma muşişi oxori orûu hako. Henife Xala üoçi uğurusi 25 waneri orûu. Him orape Rize memuri orûu Alibey Dayi. Ğuruşiüule Henife Xala Dutxeşa giktu berepemuşi şüala. Heko osüedinu kocoçudorûu. Henife Xalaşi oxori Didinanaşi baba ocaği orûu. Sadiüi ôaôu ğurusi hako Didinana şi baba ocaği diyu..

Avla kocelapxeditu améika. Cilemona üale Ozcani do Sadiüi na coâun eksalefepe şüimişa nena muluûu. Henife Xala berepe muşi tolişa va gowiğamûu. Faduna Abula dikomojudorûu, Xelili Dayişi bere şüala. Günayi  wulu orûu.

Ukaşxe cilemonaşa mendafûi. Ozcani do Sadiüi şüala osinapu komobiöi. Didi Ayşe, komşi nişişi bozonta biöitxi. Gosefileri na orûu Didi Ayşe zade elebaûertitu. Ar ndğa doğurudorûu.

Guri cemaûu Didi Ayşeşa. Didi Ayşe na var orûu oxiwoneûu.

Dolumcudorûu. Ukaşxe Bexa Xala üuşxe eüatoreri kiâiru neüna şüala. Üaôineri komebaöapxi. Ali kodolobabi. Ukaşxe Bexa Xalaşi bozontalepe komexûes. Oxori komşepe dolipines. Henife xala cari şiüule lazuûi konobu. Ntxiri do neâi kogamiğu.

Ma opordaje steri kogoşüapxerûi. Meyele bozontalepe cemonöitxamûes. Şüimi şüala turkuli isinapamûes, mati Lazuri osinapu şeni şuri mebçamûi. Henife Xala elemaûeûu. Fadunati himusteri memaûeûu. ‘okomojoni bozonta diyi ‘ deyi. Gobimöitani.

Henife Xalaşi oxorişa üata a mofûiüo meâmoneri borûi. Oxori muşi Alibey Dayişi oxori orûu. Alibey Dayi şeni baba şüimiti zade misinapamûu. Dutxe muelimi orûu Dayimuşi, Baba şüimişi muelimiti him orûu. İlk mektebi şiüule baba şüimi oâitapaseûu. Baba şüimi var oâiûapu Didinana, Didinana Cuma muşi noüanşxulete ceçu baba şeni.

Didinana Cuma muşi şeni zade üoreéxumûu. Himuşi oüoreéxuşa biçinamûi Alibey Dayi. Livadepe, onape dulya ikumûuşa üoreéxumûu Didinana. Himuşi oüoreéxu guri dolomiâun. Andğa şiiri möarumna him oüoreéxupe na biyuci şeni oren.

Üaûa ham oxorişa mofûa, bgara ora sûeri domawonen. Henife xala mskva ar nusa orûuşa xvala kodosüudu. Didinana zade nuşvelu nusa muşi. Berepe mutu nişi var muüvatu.

Ukaşxe, ogine Alibey Dayi na ncaûu odaşa kamafûitu Günayi şüala. Gomsüudi. Alibey Dayi huy ğuru sûeri meâmoneri borûi. Merkez çoyi, irişi avla a-cur mezare korûu. Lumci iyasi ham mezarepeşa maşüurineûes. Avlaşa gale var gamomaleûes. Bere borûişa xvala var, didi biyiti ti maşüurineûes. Evedi evedi Alibey Dayişi odaşa kogamafûitu.

Him seri lebaşa kodobxeditu. Çumanişi ordoşa gza cedginu guri uğuûu Didinana. Améika Xelili dayişi oxori kodobxeditu. Miselu. Na idasen yeri zade dodginu cegaperi var orûu. Moşaleri komebogzalitu. Dutxe Merkezişen Xaliüanaşa ayni gzaşa gobiktitu. Mçima gomöimamûu. Ham gzalepe xala şüimişi bozonta Şerife şüala zade bigâali. Him ndğalepe mebozmona guri emampen.. Guri doloxe meşüemiâiûu him ndğalepeşi oropa. Na mebaşüvare naüu nondi orûu. Şerifena meşüvapu xvala domabağerûu. Himuşi süudala xela, himuşi oropa do himişi uça ndğalepe şeçeri xasûaluği..

Ma na meboâmonupemşi Didinana var uşüuûu. Him elaüateri bigâaûi. Na biduşunumpe him dobuwviüo ’haninepe mo naşüum’ miwvaseûu. Nena var eşüebiği. Derdi şüimi guri komeşüebidvi.

Uüaşxe Öoöoli ôaôuşi (nanaşi baba) avluşa komebaxolitu. A méika komobişvacitu, wari obşvitu. Umoşvacinu Seferi avla golobilitu. Didinanşi oxorişa mendafûitu.

Avla miti miti var orûu. Didinana avla muşi giûuşa ma xeleri borûi. Ham oxori Didinana var orûaşa mskva var orûu. Him giûuşa ham oxori sarayi steri mskva diyerûu. Didinana şüala kodomadginuüo. Mendra onape domiâdamûu. Almanyaşa olva kocemambinudorûu. Guri koxomaâdu. Lumcişi mwupi kogoyitudorûu iriyeri. Liôartepe lalumûes. Xaliüanaşi mwupi guri dolomapinu. Haninepe na süudu didepe şüimi kogobişini.Limaşa(savaş) na ides do va giktes ôaôupe şüimi. Arti Sûanbolişa na goyinbes üoçepe şüimi Ham seri xolo toli nciri va mematvseûu. Xaliüana serepe gunâe iyerûu. Gza şüimişa gomoktasen deyi Didinana şa guri va gomanweûu. Ti şüimi şüala meâmoneri gobiûi.

Uüaşxe, daşxuri mesüuru. Çona mesüuru. Didinana lamba konubaru. Onciru ora komoxûudorûu. Ma toli nciri va memiâuûu.

Mayıs 2000, Almanya

Selma Koçiva
E-Mail: kocivasel@lazuri.com