Ç’epitasinin Karısı

Derenin kenarında tahta oluktan bir yudum su içtim. Sekerek ilerliyordum. Ç’epitasi çili nin evine gidiyordum. Büyüklerimi dolaşırken onu  unutamazdım. O bilge bir kadındı. Herkes hastalanınca ona giderdi. Mebaru derlerdi üflemeye. Bir tür ritual. Dua etmez sadece nefesi ile üflerdi. Ritualinde başka bir eylem yoktu. Acaba hastaya bakışları ile konsantre mi oluyordu. Bilmiyordum.

Gittiğimde avludaydı. Çocukken hastalandığımda huzuruna çıkarıldığım gibi inançlı gittim yanına. Bu yaşlı kadında insan üstü bir güç vardı. Duası ve tedavisi sırasında çok esnerse mutlaka nazar var derdi. Buna köyde herkes inanırdı. Bende inanırdım. Her hastalandığımda Didinana bu eve getirirdi beni. Ç’epitasi çili üfledikten sonra hep geçerdi hastalığım.. Şimdi bu ritualleri çok eskilerden kalan bir gelenek olarak görüyorum. Nasıl etki gösterdiği ise duyulan inanca bağlı bir şey olsa gerek.

Ç’epitasi çili sevgi ile kucaklar beni. 'Bese, yoksa bir yerin mi ağırıyor' diye takılır. O hem ciddi bir kadındır hemde çok şakacı biri olabilirdi.

Gelini Şayeste yük sırtında yapraktan gelir. Kuru yaprağı hayvanların altına sereceklerdir. Pavrişa olva derlerdi yaprak toplama işine..

Aşağıdan Seferi avladan çocukların sesi gelir. Bu mahallede en çok Nayime ile arkadaş olmuştuk. Çocukluğumda diğer çocuklar daha kuçüktürler.

O sıra merkez köyden birileri gelir. Ç’epitasi çiliye bir çocuğu getirirler. İskemle çıkarır yaşlı kadın. Gelenler fazla zamanları yokmuş gibi hemen konuya girerler. Çocuk hastadır Bir üfletelim demişler. Ç’epitasi çili tesbihini çıkarır dualar mırıldanarak çocuğa dikkatini verir. Bol bol esner bu sırada. Sonuçta nazar vardır der.

Orada ne kadar kaldığımı hatırlamıyorum. Sonra kalkıp eve doğru yürürüm. Bu köyün insanı pek dindar değildir. Sadece eski gelenekler hakimdir. İslamiyet öncesine ait kalıntılar. Namaz kılan pek azdı. Köyün camisi merkez köyde idi. Xalikana da cami yoktu. Camiyede Cuma günleri gidilirdi.

Didinana dindar değildi. Onun tanrısı bastığı topraktı. Tarlaları ormankları koruları dereleri ve evi.. Hiç ibadet yaptığını bilmem. Beddua ettiğinide. Yalnızca lazca lanet okurdu bazan. Bu lanetleri sadece hayvanlara söylerdi. İnsanlarla konuşurken küfür ettiğini bilmem. Didinana atasözlerinide çok kullanırdı. Yaşamda klavuz gibi idi bu atasözleri. P’ap’u  Didinana nın namaz bilmeyişine kızardı. 'O dünyada ne yapacaksın' derdi. Ben de islamiyeti benimsemede zorlanıyordum. İslamda kadına getirilen sınırlama beni din konusunu tartışmaya götürdü. Soyut bir tanrıya inanıyordum. Bir insan üstü güce yani. Onuda siyasi görüşlerim yüzünden bastırıyordum. Dini konuşmuyordum. Hassas bir konu idi zaten. Sosyalistler genelde dindar olmazlardı ama inanca saygı vardı. Bende inanç hala önemli rol oynuyordu. Belkide beni Memet etkilemişti biraz. Ona karşı hep dini eleştirmiştim. Soyut tanrı kavramını birlikte hiç konuşamadık. Uzun zaman din konusu gündemimde olmadı.

Sanırım Didinana'nın doğaya bağlılığı din gibi bir şeydir. Bende doğaya bağlılık konusunda Didinanaya benziyordum.

Bu köyü bir ibadet yeri gibi kutsal görüyor ırmaklarına dağlarına tepelerine tarlalarına tapıyordum.

Yine çekip gideceğim aklıma geldi. Dayanabilecekmiydim uzaklarda buraların hasretine..

Selma Koçiva / Nisan  2001