Nezire Xalaşi avla

Nezepeşüalaşa kocelafûi uneneli. Meheleşi mektebi keçe kçe yeşilliği oşüena kogoşkadguûu. Mektebişi leûa Didinana meçudorûu. Mektebişi akra Didinanaşi mgvaneri na var on levadi orûu. Golazenapemuşi üandğu içaneûu. Berepe şüala mepwilumûitu. Arti Nezepeşüala na iâiûen zeni ar oüoxunaşe yeri orûu. Zade neâi naceren şeni Nezepe şüala uwomerûes. Didinana Xalape şüimi ar neâi konukadudorûu. Neâi ora iri neâi muşi nşxalumûu. Oxorâalepe ar neâişa gale levadi do ona var eçopumûes baba oxorişa. Mati na irden ar neâi kocemireûu Nezepeşüala. Daa neâi var niçaneûu, wulu orûu. Leba iyasi neâi şüimi ma mşxalaûu. Mektebi zeni didi orûu. Xaliüanaşi isnape oşüena ar duzi yeri heko orûu. Bayramepe öandape heko iyeûu.

Nezepeşüala golobili, Nezire Xalaşi oxori gza kocebguti. Nezire Xalaşi heçaye oseyironi orûu. Bere orûuşa umiteli na dosüudu Nezire Xala Bafraşa mendiyones. Ukaşxe omûines. Nanamuşi Xaticena orûu Nezire Xala eveli Xaliüanaşi eni mskva bozonta orûu. Himuşi heçayepe zade isinapinen.

Avla abdesti eöopumûuşa bziri. Oropate miöitxu ‘Bese so ulur?’ ‘Gobulur ‘ ma gobukti. Abdesti eçopuşiüule ar üuli komizdu kelemixedu. Komebisinapitu. Almanyaşa olva, oğrenci olaylari, nişani meûoçu, irituli améika dobisinapitu. Nezire xala ‘Haninepe mutu var on, mektebişa idi skiri şkimi’ya miwu. ’Baba skani var oâiûapes. Didinana süani dulya şeni var oâiûapu, Baba süani şeni tkvare’ya.

Nezire xala çona üale gza mowiru. İri Almanyaşa muşa idare ya iûurûu. Him mektebişa na bidare na ptkvare xazi ikumûu. Uüaşxe namazi kodogutu..

Cileni oxori Besimi Dayişi oxori orûu. Besimi Dayi wulu oxorâa duğurudorûu. Didi oxorâa Aişe Xala süudurûu. Arûaşeni oxorimuşi kodomidginapun Aişe xalaşi.. Nezire xalaşi do Besimi Dayişi oxorepe yakini orûu. İri oxori muşi levadi muşi cedgumûu. Oüoüateri ar çoyi var iziûu Lazona şüuni. Üaûa oxori ar çoyi sûeri orûu. Merkez çoyi xvala oxorepe oüodgeri orûu. Xaliüana cur isinaşi oşüena na golancas ar yeri orûu. Didi isinape golasvareri uğurûu. Oşüena Xaliüanuri meşe ruba culurûu. Öaxiraüani şüala Dutxuri abja elvaüateûu. Himuşiüule wari şüuni Yuğauçaşa culurûu.

Arûaşeni na isinapen fıkra, çoyi môulera dogutasi şüunepe feluüa(kayık) oxenu komiöes. Zuğa hakşa komoxûu yado. Arûaşenurepe hamtepe Dutxurepe şeni iûunan.

Arti a Dutxuri ar guda kapçate ulurûu. Dvanöinu. Naşüu guda. Kapçape gudaşa gamixu. Şüuni Dutxuri xami eliwu. ’Moxtatuna teğer teğer moxtiti ‘ ya.

Eni zade na iziten Dutxuri heçaye ti mcumu na doborgamtu. Hamtepe Arûaşeni iziûen. Dutxe Lazona iri içinams. Eveli eşüiyaluği korûu. Zenginepe, çoyurepe naûeûes. Jandarma karakoli kodoürexes. Dutxe, karakoli 20, 30 wana var dvaxunu. Dutxe amutu diyui  ‘Dutxe inûalu’ iûurûu devleti.

Ar ti kotma na cozuûu, germa na süudun ar xe na uğun ar anûasi üoçi korûu. Muşeni germa süudurûu va gamomasvaru. Ham leûa mpula goyotveri steri, nçareri tarixi na va miğunan şeni irituli mebumeri. Didi kulturi şüuni süudun. Giduşunasi nonçepi meçopums üoçi...

Didinana golaonu onöaru kuşüuûuko, natkvamepe muşi dvanöaruüo, mi uşüun muperepe dobigurateûu. Didinana turkuli nena va cenkturumûu. Onçaruti var uşüuûu. Nena muşi lazuri va doliwomileûu.

Nezire xala ar ôoca ntxirite konulun bağuşa. Xe meçveri var uğuûu. Xe gompa uğuûu. Bozonta muşi Emine komojeri orûu. Oxori muşi emsali şüimi miti var orûu. Nusa muşi Reyhani levadepe orûu. Reyhan abla zade maoroperûu. Noderepe(imece) dulya himuşa iöitxeûu. Nezire xalaşi oxrasüiri Xaliüanaşa miseludorûu noğaşa üale.. Beroba şüimi zade na bibirûi Hacerina him ocaği nusa iyudorûu.

Nezire Xala dugunepe ora cari dulya na ikumûu ar oxorza orûu. İri Nezire xala aoroperûu. Ntxirepe ôoca kocelebibği. A üaleti ptaxumûi. Olva şeni mobiseli. Mendra kaleni gza kogoşüobiyoni. Rubaşa üale mendafûi. Seferi avlaşa niûes ruba şüala wari eçopumûes. Mendraşa wari şüala na orûespe selami komebçi. Oşüenani gza üale mendafûi. Oşüenani gzaşa öaxiraüani do araba gza vorsi iziûu. Bere borûişa hako koüobiüorobamûitu. Arabape buxosyamûitu. Him mskva ora benzini şura kewemağeûes mendraşa. Mu ndğalepe orûu. Arti ham raüani kandğu na püorobumtitu yeri orûu. Üandğute bizğeûitu.

Cilendo Vaidi çilişi oxori iziûu. Vaidi çili do Vaidi Dayi mapxa orape Oca süudurûes. Mağara zeni üale. Vaidi çilişi oxori Amedi oxori keludguûu. Oşüenani gza golobili do oxori şüunişa bidisi, Didinana Ziveri çili do Miktati nana şüala isinapamûuşa bziri. Miktati nana méika üuşxe citopaûu. Moni steri cğaûa tolepe kuğuûu. Nusa orûuşa zade msüva orûu. Yiveri çili estvineri ar oxorza orûu. Didinana zade nuucamûu.

Avla marçaşi akra kogolafûi. Çambri kocelabxedi. Osinapu nişi biyucamûi ’So gulur Bese ‘ ya  ‘Sole mulur’ ya elemaûes. Çoyi oxorişa oxori na gobulur iri na mebusinapam gamobusvari. ’Cemakçinare’ya  Didinana. Didepe saygi na boğodam xazi ayenan. A üale şüimi şeni  ‘antesi bozonta şüuni’ iûunan. A üaleti üaûu steri uneneli dvawonenan. Curiti ese oren. Mezliôerepe şeni anûesi borûi. Üuşxe miti va cemobazgana üaûu sûeri uneneli borûi.

Didinana na va doliwomilen zuğa sûeri orûu. Angsi na var on, méika na isinapams isinapasi laüirde ôici na melunûabas ar oxorza orûu. Çouri nusalepe himuşa toli gowağenan. Beçiti aşüurinenan.

Didinana şüala ndğalepe zade mskva orûu. Cur tuta şeni mofûidorûu. Almanyaşa bidaûu. Almanya domadginaseni va mişüuûu. Va domadginana gobiktaûu Dutxeşa. Stanboli va dobgutaûu. Ma na bidare ocaği şüimi şüala Arûaşenişa gobiktiüotu. Baba şüimişi dulya şeni hamuti var iyeûu. Didi mektebepe na var orûu şeni kuşe eüemağeûes. İri berepe şeni didi noğapeşa uluûes. Şüu va gomaktineûes.

Almanyaşa olva kocemambinudorûu. Bidaûu. Didinana eüatoçeri.

Mbulora (Haziran) 2000

Selma Koçiva
E-Mail: kocivasel@lazuri.com