Cabir Dayı’nın Evi.

Didinana nın evinin yanında Cabir dayının evi kuruluydu. Tuğladan yapılan ev yinede eskibir laz evini hatırlatıyordu. Cabiri Dayının ailesi yazlarıMezrada kalırdı. Xalik’ana daki ev boş olurdu çoğunlukla. Ama o evde bir duman tütünce bir şenlik olurdu. Evin kapısınıöbür taraftan yapmışlardı. Bu iki aile arasında biraz mesafe yaratıyordu.

Çocukluğumda Cabir Dayının kızı amcamın nişanlisıydı. Bir gün düğünleri olur ancak gelin fazla oturmaz amcamla. Onların öyküsü çocukluğumda beni çok etkilemiştir. Hep o öyküyü yazmak istemişimdir. Gelin oturmadı diye çok suçlanır. Oysa ben onu çok severdim ve onun yaşamını istediği gibi kurmak isteğine saygı duyardım.

Cabir Dayı babam tarafı dedemin kuzeni idi. İkiside yetim büyürler. Dedemlerin bir halaları varmış. Aşena Xala. Ben tabiiki onu hatırlamam yalnızca anlatılanlardan bilirim. Hiç evlenmemiş Aşena Xala. Cabir dayının evi boş iken orada otururmuş. Onlar Xalik’anaya taşınınca bize gelirmiş.

Aşena xala ile ilgili bir çok öykü anlatılırdı. Gök gürültüsünden korkması en çok anlatılan özelliği idi yaşlı kadının. Birde benim bakımımı ona verirlermiş .’Zapdedemiyorum elimden kaçıyor ‘diye yakınırmış.  

Cabir Dayı düğünlerde horonbaşı çeken önemli bir kişiydi. Kentlere hiç merakı yoktu. Eşine bahçe işlerinde çok yardım ettiği anlatılırdı. Radyoyu yanından ayırmaz her fırsatta türkü dinlerdi. Kışları çay sepeti örer Ardeşene indirir satardı. Çocukluğumda dedem hep gurbetteydi. Ben evde dedesizdim. Ve Cabir Dayının torunu olmak isterdim.

Köyde erkekler pek yük taşımazdı. Ama ona erente sırtında mezradan inerken rastlayabilirdiniz. Çok çekinirdim kendisinden. Yinede sevgi ile kucaklar en güzel lazcayla seslenirdi biz çocuklara..

Eşi candan bir kadındı. Ardeşenden bize kurabiye simit getirir sevindirirdi. Her hafta Pazar kurulunca düğüne gider gibi Ardeşene inerlerdi ikiside.

Amcamla Cabir Dayının kızı ayrılınca biraz soğukluk girmişti iki aile arasına. Yinede Cabiri Dayının evine gitmek bir olaydı benim için. Kış aylarında en güzel muhabbetler orada yapılırdı. Yukarı mahallenin sakinleride orada toplanırdı. Fındık ceviz çıkarılır mısır kaynatılır eğlenilirdi.

Şimdi çoğunlukla Mezrada kalıyorlardı. Cabir Dayıküçük oğlu ile aynı evi paylaşıyordu. Didinana nın evi biraz yalnız kalmıştı. Şenlikler geçmişte kalmıştı.

Evin avlusunda oturup Cabir dayının bahçesine doğru baktım. Aşena xalanın mezarı uzaktan görünüyordu. Birde Aşena xaladan kalma bir bahçe vardı. Aşena Levadi. Orası Didinanaya düşmüştü. Çok iri bir kara üzüm asması vardı. Karayemiş ağacına tırmandırılmıştı. Aşena Xalanın bahçesine çocukluğumda salatalık koparmaya giderdik. Didamangisa(yeraltı cadısı) sizi yerin altına çeker diye korkuturlardı. Biz çocukluğumuzda Didamangisaya inanırdık.

Bir gün amcamla Miktatların Sadık çocukken Aşena xalanın bahçesine salatalık koparmaya gitmek istemişler. Miktatların Rıza onlar gitmeden bir çarçafa sarınıp onları salatalık fidesi başında beklemiş ve çocukları korkutmuş Bu tür olaylar çok yaşanırdı  Xalik’anada. Bütün çocuklar Didamangisaya inanırdı.

Cabiri dayının evini bahçesini izlemeyi bırakıp öğlen için ekmek yapmaya girişirim. Didinana işe giderken tembihlemişti ‘Bu gün ekmeği sen yapacaksın’. Mutfak işinden pek anlamazdım. Mısır ekmeğini yoğurmayı biliyordum. Kuzine soba yanıyordu. Ekmeği yakmadan pişirmeliydim. Didinana sabah sarmısaklı fasulyeyi pişirip gitmişti bahçeye.. Fasulyenin birde turşu kavurmasını çok severdim.

Ekmeği sobaya atıp kanapeye uzandım.Yine düşüncelere daldım. İstanbulda üniversiteler kapanmasaydı. Ailemin yanında okuyabilseydim her yaz köye gelebilirdim. İçimin burkulduğunu hissettim. Tüm bu gel gitleri Didinanaya yansıtamıyordum. Dilim tutulmuştu..

Selma Koçiva / Mayıs  2001